Niesprawne oświetlenie w samochodzie to nie tylko zagrożenie dla Waszego bezpieczeństwa, ale też ryzyko otrzymania mandatu. Polskie przepisy jasno określają, które światła muszą działać, a ich brak może skutkować karą finansową i punktami karnymi. Wyjaśniamy, kiedy policjant może dać Wam mandat oraz zdecydować o zatrzymaniu dowodu rejestracyjnego.
Jakie światła w samochodzie muszą działać zgodnie z przepisami?
Zgodnie z polskimi przepisami, każdy pojazd poruszający się po drogach publicznych musi mieć sprawne oświetlenie wymagane przepisami. Obowiązek ten wynika bezpośrednio z art. 66 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym, który stanowi, że pojazd musi być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby zapewniał „dostateczne pole widzenia kierowcy oraz łatwe, wygodne i pewne posługiwanie się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu.”
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia, każdy pojazd samochodowy musi być wyposażony w określone rodzaje i liczbę świateł, których konstrukcja i umiejscowienie muszą spełniać konkretne wymogi techniczne. Zgodnie z §12, samochód osobowy musi być wyposażony w następujące światła zewnętrzne:
drogowe (jeśli konstrukcja pojazdu umożliwia jazdę powyżej 40 km/h),
mijania,
kierunkowskazy,
hamowania "stop",
pozycyjne przednie i tylne,
oświetlające tylną tablicę rejestracyjną,
odblaskowe tylne (inne niż trójkątne),
awaryjne (z wyjątkiem motocykli),
przeciwmgłowe tylne,
światło cofania (z wyjątkami dla starszych pojazdów),
w niektórych przypadkach również światła obrysowe i odblaskowe boczne, jeśli pojazd przekracza określone gabaryty.
Rozporządzenie precyzuje również, które światła są dopuszczalne (nieobowiązkowe), jak np. światła do jazdy dziennej, przeciwmgłowe przednie czy postojowe, a także oznakowanie odblaskowe konturowe, jeśli spełnione są określone warunki dotyczące kategorii pojazdu i jego daty pierwszej rejestracji.
Ważne są także warunki montażu i działania świateł (§13). Światła muszą być umieszczone symetrycznie, nie mogą oślepiać innych kierowców (z wyjątkiem drogowych), muszą mieć właściwą barwę (np. białe z przodu, czerwone z tyłu), powinny być łatwe do regulacji (w przypadku świateł oświetlających drogę), ich instalacja elektryczna powinna zapewniać odpowiednie zależności działania – np. światła mijania lub drogowe nie mogą działać bez włączonych pozycyjnych.
Czy przepisy dopuszczają jazdę z jednym niesprawnym światłem?
Pojazdy muszą być utrzymane w takim stanie technicznym, by wszystkie obowiązkowe światła działały prawidłowo. Ich brak, nieprawidłowe działanie lub niezgodność z wymaganiami technicznymi to naruszenie przepisów i powód do zatrzymania dowodu rejestracyjnego przez policję lub diagnostę.
Dlatego, każdy kierowca powinien regularnie sprawdzać stan i działanie oświetlenia pojazdu – nie tylko z powodu przepisów, ale przede wszystkim dla bezpieczeństwa swojego i innych uczestników ruchu.
Mandat za niesprawne oświetlenie – co mówi Kodeks wykroczeń?
Kodeks wykroczeń, w art. 88 wyjaśnia, że „kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd bez wymaganych przepisami świateł lub pozostawia pojazd bez wymaganego przepisami oświetlenia, podlega karze grzywny.”
Dodatkowo, zgodnie z art. 96 § 1 pkt 5 właściciel, posiadacz, użytkownik lub prowadzący pojazd, który na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu dopuszcza pojazd do jazdy, pomimo że nie jest on należycie zaopatrzony w wymagane urządzenia i przyrządy albo pomimo że nie nadają się one do spełnienia swego przeznaczenia podlega karze grzywny.
Karane grzywną jest także posiadanie przez nieuprawnione osoby urządzeń, stanowiących obowiązkowe wyposażenie pojazdu uprzywilejowanego, które wysyłają sygnały świetlne niebieskie lub czerwone błyskowe (art. 96a § 1). Z kolei, ich używanie to już nie tylko kara grzywny, ale również areszt do 14 dni.
Poniżej znajdziecie wysokość mandatów za poszczególne wykroczenia związane ze światłami drogowymi:
Zakrywanie świateł oraz urządzeń sygnalizacyjnych - 300 zł i 8 pkt.
Nieuprawnione umieszczanie w pojeździe lub na nim urządzeń stanowiących obowiązkowe wyposażenie pojazdu uprzywilejowanego, wysyłających sygnały świetlne w postaci niebieskich lub czerwonych świateł błyskowych albo sygnał dźwiękowy o zmiennym tonie - 20-5000 zł + konfiskata i 5 pkt.
Jazda bez wymaganych świateł od zmierzchu do świtu - 300 zł i 6 pkt.
Jazda bez wymaganych świateł od świtu do zmierzchu - 100 zł i 2 pkt.
Jazda bez wymaganych świateł pojazdami niewyposażonymi w światła mijania, drogowe lub do jazdy dziennej - 100 zł.
Jazda bez wymaganych przepisami świateł w tunelu, niezależnie od pory - 200 zł i 6 pkt.
Korzystanie ze świateł drogowych w sposób niezgodny z przepisami - 200 zł i 4 pkt.
Naruszenie warunków dopuszczalności używania przednich świateł przeciwmgłowych - 100 zł i 2 pkt.
Naruszenie warunków dopuszczalności używania świateł przeciwmgłowych tylnych - 100 zł i 2 pkt.
Niewłączenie przez kierującego pojazdem wymaganych świateł w czasie jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza - 200 zł i 2 pkt.
Naruszenie przez kierującego warunków holowania poprzez niewłączenie w pojeździe holującym świateł mijania - 100 zł.
Umieszczenie na pojeździe ładunku w sposób zasłaniający światła lub urządzenia sygnalizacyjne – 200 zł.
Czy można kontynuować jazdę, gdy przepali się żarówka w trasie?
Kontynuowanie jazdy z przepaloną żarówką w trasie nie jest zgodne z przepisami, ponieważ zagraża to bezpieczeństwu osób jadących pojazdem oraz innym uczestnikom ruchu i może narazić kogoś na szkodę, czyli nie spełnia warunków określonych w art. 66, ust. 1 i pkt 1 Ustawy Prawo o ruchu drogowym.
Jeśli podczas jazdy zauważycie, że przepaliła się żarówka świateł mijania, drogowych, kierunkowskazów, „stopu”, pozycyjnych lub tablicy rejestracyjnej, powinniście jak najszybciej usunąć usterkę – zwłaszcza po zmroku lub w warunkach ograniczonej widoczności.
W przypadku kontroli drogowej funkcjonariusz może nałożyć mandat w wysokości do 3000 zł (zgodnie z Kodeksem wykroczeń, art. 97 w związku z art. 66 PoRD), a nawet zatrzymać dowód rejestracyjny pojazdu – w przypadku braku możliwości natychmiastowego usunięcia usterki, jeśli stwarza ona zagrożenie dla bezpieczeństwa.
Co robić? Warto zawsze wozić ze sobą zapasowy komplet żarówek i podstawowe narzędzia, by móc szybko wymienić niesprawne oświetlenie. W wielu pojazdach (zwłaszcza starszych) wymiana jest możliwa na trasie.
Jak sprawdzać stan oświetlenia w samochodzie?
Sprawdzanie stanu oświetlenia w samochodzie to jeden z podstawowych i najważniejszych elementów dbania o bezpieczeństwo – zarówno swoje, jak i innych uczestników ruchu drogowego. Warto wykonywać tę czynność regularnie, nie tylko przed dłuższą trasą. Sprawdźcie, jak to zrobić:
Włączcie po kolei światła zewnętrzne - pozycyjne (przednie i tylne), mijania i drogowe, kierunkowskazy (przód, tył i boczne), hamowania („stop”) – poproście drugą osobę o pomoc lub użyjcie odbicia np. od ściany, przeciwmgłowe, jeśli samochód jest w nie wyposażony, światło cofania – przy włączonym zapłonie i wrzuconym biegu wstecznym, światło oświetlające tylną tablicę rejestracyjną, światła awaryjne – powinny działać wszystkie kierunkowskazy jednocześnie.
Zwróćcie uwagę na intensywność świecenia - jeśli któreś światło świeci słabiej niż zwykle, może to być objawem zużytej żarówki, zabrudzenia klosza lub problemu z instalacją elektryczną (np. masą).
Sprawdźcie czystość kloszy - zabrudzone, zaparowane lub zmatowiałe klosze ograniczają widoczność i skuteczność oświetlenia. W razie potrzeby przetrzyjcie je miękką ściereczką i środkiem do mycia tworzyw lub użyjcie pasty polerskiej.
Regularnie kontrolujcie działanie żarówek i bezpieczników - w razie braku działania któregoś ze świateł, przyczyną może być przepalona żarówka lub bezpiecznik. Warto mieć w samochodzie zapasowy komplet żarówek oraz prosty tester napięcia.
Weryfikujcie działanie świateł również w warunkach zmiennych - sprawdzajcie, jak działają reflektory w nocy i w deszczu – np. czy dobrze oświetlają drogę, nie oślepiają innych i mają prawidłowy zasięg. W razie potrzeby warto wykonać regulację świateł w serwisie.
Jakie żarówki warto wozić w samochodzie na zapas?
Warto wozić w samochodzie zestaw zapasowych żarówek – nie tylko dlatego, że może uratować Was w trasie, ale również dlatego, że w wielu krajach Europy ich posiadanie jest obowiązkowe. A nawet jeśli nie – to po prostu rozsądne zabezpieczenie. Żarówki, które warto mieć przy sobie:
Żarówki świateł mijania i drogowych (H7, H4 lub inne) – to najczęściej przepalające się źródła światła. Najlepiej sprawdzić w instrukcji auta, jaki typ żarówki jest zamontowany – H7, H4, H1 to najpopularniejsze. Warto wozić przynajmniej po jednej sztuce na zapas.
Żarówki pozycyjne (np. W5W) – niewielkie, ale obowiązkowe. Ich awaria może skutkować mandatem i pogorszoną widocznością auta po zmroku.
Żarówki kierunkowskazów (np. PY21W, P21W) – kierunkowskazy to jedne z najczęściej używanych świateł. Niedziałające mogą stać się przyczyną niebezpiecznej sytuacji lub kolizji.
Żarówki „stop” (np. P21W) – brak świateł hamowania to ogromne zagrożenie i jeden z najczęstszych powodów zatrzymań przez policję.
Żarówka światła przeciwmgłowego (zwykle H1, H11, a czasem P21W) – rzadsza awaria, ale jeśli często jeździcie w warunkach mglistych, warto mieć ją na zapas.
Żarówka cofania i tablicy rejestracyjnej (np. W16W, C5W) – niepozorne, ale również objęte przepisami – zwłaszcza oświetlenie tablicy rejestracyjnej. Za jego brak można dostać mandat.
Gotowy zestaw awaryjny – w sprzedaży są gotowe komplety żarówek i bezpieczników dedykowane do konkretnych modeli aut. To najwygodniejsza opcja, jeśli nie chcecie kompletować wszystkiego samodzielnie.
Zapasowe żarówki najlepiej przechowywać w oryginalnych opakowaniach lub sztywnym pudełku, by uniknąć ich uszkodzenia w wyniku uderzeń.
Wesprzyj nas!