Zastanawiacie się, czy policjanci mogą sprawdzić stan techniczny Waszego pojazdu podczas kontroli drogowej? Owszem, mogą! Dowiedzcie się, jakie są uprawnienia policji w zakresie sprawdzania stanu technicznego samochodów i co zrobić, gdy funkcjonariusz stwierdzi usterki?
Podstawy prawne kontroli technicznej pojazdu przez policję
W Polsce kontrola techniczna pojazdu przez policję jest uregulowana w kilku aktach prawnych, które dają funkcjonariuszom odpowiednie uprawnienia do przeprowadzania takich kontroli:
Pierwszym z nich, jest ustawa Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z artykułami:
Art. 129 ust. 2 pkt 4: Policjant, w związku z wykonywaniem czynności, jest uprawniony do „sprawdzania stanu technicznego, wyposażenia, ładunku, wymiarów, masy lub nacisku osi pojazdu znajdującego się na drodze”.
Art. 129 ust. 2 pkt 7: Policjant może uniemożliwić kierowcy „korzystania z pojazdu, którego stan techniczny, ładunek, masa lub nacisk osi zagrażają bezpieczeństwu lub porządkowi ruchu, powodują uszkodzenie drogi albo naruszają wymagania ochrony środowiska”.
Art. 129 ust. 2 pkt 9: Policjant ma możliwość „używania przyrządów kontrolno-pomiarowych, a w szczególności do badania pojazdu, określania jego masy, nacisku osi lub prędkości, stwierdzania naruszenia wymagań ochrony środowiska oraz do stwierdzania stanu trzeźwości kierującego”.
Na podstawie artykułu 66 ustawy Prawo o ruchu drogowym, policjant ma prawo ukarać mandatem kierowcę za naruszenia przepisów dotyczących stanu technicznego pojazdu.
Zgodnie z tym artykułem, pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego:
- nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub innych uczestników ruchu, nie naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę,
- nie zakłócało spokoju publicznego przez powodowanie hałasu przekraczającego poziom określony w przepisach szczegółowych,
- nie powodowało wydzielania szkodliwych substancji w stopniu przekraczającym wielkości określone w przepisach szczegółowych,
- powodowało niszczenia drogi,
- zapewniało dostateczne pole widzenia kierowcy oraz łatwe, wygodne i pewne posługiwanie się urządzeniami do kierowania, hamowania, sygnalizacji i oświetlenia drogi przy równoczesnym jej obserwowaniu; nie powodowało zakłóceń radioelektrycznych w stopniu przekraczającym wielkości określone w przepisach szczegółowych.
Kiedy policjant może zatrzymać pojazd do kontroli technicznej?
Policjant ma prawo przeprowadzić kontrolę techniczną pojazdu w przypadku podejrzenia, że pojazd może stwarzać zagrożenie w ruchu drogowym. Kontrola ta może obejmować sprawdzenie stanu oświetlenia, hamulców, ogumienia, a także innych elementów mających wpływ na bezpieczeństwo jazdy. Jeśli stwierdzone zostaną poważne usterki, funkcjonariusz może zatrzymać dowód rejestracyjny pojazdu i wydać polecenie naprawy usterek.
Ponadto, policjant może także zatrzymać pojazd do rutynowej kontroli drogowej lub w ramach zorganizowanych działań policji. Należy pamiętać, że policjant nieumundurowany jest uprawniony do zatrzymania kierującego pojazdem wyłącznie na obszarze zabudowanym.
Jakie elementy pojazdu są sprawdzane podczas kontroli technicznej przez policję?
Zakres kontroli stanu technicznego pojazdu reguluje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego:
§ 5 Zakres drogowej kontroli technicznej pojazdu
1. Pojazd wytypowany przez kontrolującego do drogowej kontroli technicznej podlega wstępnej lub szczegółowej drogowej kontroli technicznej.
2. Drogowa kontrola techniczna obejmuje identyfikację pojazdu oraz sprawdzenie stanu technicznego co najmniej jednej pozycji z następujących obszarów:
1) układ hamulcowy;
2) układ kierowniczy;
3) widoczność;
4) światła i wyposażenie elektryczne;
5) osie, koła, opony i zawieszenie;
6) podwozie i elementy przymocowane do podwozia;
7) inne wyposażenie, w tym tachograf i ogranicznik prędkości;
8) uciążliwość, w tym emisję spalin oraz wycieki paliwa lub oleju;
9) warunki dodatkowe.
§ 6 Wstępna i szczegółowa drogowa kontrola techniczna pojazdu
1. Podczas wstępnej drogowej kontroli technicznej kontrolujący:
1) sprawdza wymaganą dokumentację dotyczącą dopuszczenia pojazdu do ruchu drogowego, a w szczególności dokument potwierdzający przeprowadzenie badania technicznego, oraz ostatni protokół kontroli drogowej, o którym mowa w ust. 5;
2) przeprowadza wzrokową ocenę stanu technicznego pojazdu;
3) może przeprowadzić wzrokową ocenę zabezpieczenia ładunku;
4) może dokonać sprawdzenia stanu technicznego za pomocą właściwych metod, w tym z użyciem przyrządu kontrolno-pomiarowego będącego w jego dyspozycji, służącego ocenie konieczności poddania pojazdu szczegółowej kontroli technicznej lub zobowiązania do niezwłocznego usunięcia usterek;
5) w przypadku pojazdu użytkowego, jeżeli w trakcie poprzedniej drogowej kontroli technicznej ujawniono usterki, sprawdza, czy zostały one usunięte.
2. Na podstawie wyników wstępnej drogowej kontroli technicznej pojazdu użytkowego kontrolujący decyduje, czy pojazd ten poddać szczegółowej drogowej kontroli technicznej. Szczegółową drogową kontrolę techniczną przeprowadza się w szczególności w przypadku, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pojazd użytkowy zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego lub narusza wymagania ochrony środowiska. Przepis § 5 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
3. W przypadku gdy poddanie pojazdu użytkowego szczegółowej drogowej kontroli technicznej wymaga jego przejazdu do mobilnej stacji kontroli drogowej lub wyznaczonego punktu przeprowadzania kontroli drogowej, kontrolujący nadzoruje ten przejazd.
4. Jeżeli kontrolujący nie będzie osobiście przeprowadzał szczegółowej drogowej kontroli technicznej, wskazuje kontrolującemu, który będzie ją przeprowadzał, pozycje z wykazu kontrolnego zawartego w protokole, o którym mowa w ust. 5, podlegające tej kontroli.
5. Z przeprowadzonej szczegółowej drogowej kontroli technicznej pojazdu użytkowego kontrolujący, który ją przeprowadził, sporządza protokół zawierający wykaz kontrolny. W protokole w części "10. Różne/uwagi" kontrolujący wpisuje pozycje z wykazu kontrolnego, które podlegały szczegółowej kontroli.
6. Protokół sporządza się w dwóch egzemplarzach. Pierwszy egzemplarz protokołu pozostawia się w dyspozycji organu kontroli ruchu drogowego, natomiast drugi egzemplarz kontrolujący niezwłocznie przekazuje kierowcy kontrolowanego pojazdu.
7. Wzór protokołu szczegółowej drogowej kontroli technicznej zawierającego wykaz kontrolny jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
Co zrobić, jeśli policjant stwierdzi usterki techniczne w pojeździe?
Jeśli policjant stwierdzi usterki techniczne w pojeździe podczas kontroli, należy postępować zgodnie z poniższymi krokami:
Policjant może zatrzymać dowód rejestracyjny pojazdu, jeśli stwierdzi, że stan techniczny pojazdu nie spełnia wymagań. Kierowca otrzyma pokwitowanie, które będzie pełnić rolę tymczasowego dowodu rejestracyjnego.
Funkcjonariusz może wydać polecenie usunięcia stwierdzonych usterek w określonym czasie. Pokwitowanie może zawierać informacje na temat wykrytych problemów technicznych oraz termin, w którym należy dokonać naprawy.
Właściciel pojazdu musi jak najszybciej naprawić wykryte usterki. Może to zrobić samodzielnie, jeśli posiada odpowiednie umiejętności i narzędzia, lub skorzystać z usług warsztatu samochodowego.
Po naprawie usterek, właściciel pojazdu powinien udać się na przegląd techniczny do uprawnionej stacji kontroli pojazdów. Przegląd ten potwierdzi, że wszystkie usterki zostały usunięte i pojazd spełnia wymagania techniczne.
Po przeprowadzeniu przeglądu technicznego i uzyskaniu zaświadczenia o sprawności technicznej pojazdu, właściciel pojazdu musi udać się do wydziału komunikacji w celu odzyskania zatrzymanego dowodu rejestracyjnego. Należy przedstawić pokwitowanie otrzymane od policji oraz zaświadczenie ze stacji kontroli pojazdów.
W zależności od rodzaju stwierdzonych usterek, policjant może nałożyć mandat oraz punkty karne na kierowcę. Warto zwrócić uwagę na przestrzeganie przepisów i regularne przeglądy techniczne, aby uniknąć takich sytuacji w przyszłości.