Choć manewry wyprzedzania, omijania i wymijania to podstawowe czynności wykonywane przez kierowców na co dzień, to ich znaczenie często bywa mylone. Każdy z nich ma jasno określoną definicję i zasady, których nieprzestrzeganie może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji na drodze, a także do wysokich mandatów. Sprawdźcie, czym różnią się te manewry według przepisów i jak prawidłowo je wykonywać.
Wyprzedzanie – co to za manewr według przepisów?
Zgodnie z art. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym wyprzedzanie to „przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku”.
Oznacza to, że manewr wyprzedzania dotyczy sytuacji, w której jeden pojazd przemieszcza się szybciej niż inny i mija go, kontynuując jazdę w tym samym kierunku.
Zasady bezpiecznego wyprzedzania – o czym pamiętać?
Warunki wyprzedzania zostały ujęte w art. 24 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Aby bezpiecznie wykonać ten manewr musicie pamiętać o poniższych zasadach:
Kierowca przed wyprzedzaniem musi się upewnić, czy ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wykonania manewru, bez utrudnienia komukolwiek ruchu oraz czy kierujący pojazdem za nim nie rozpoczął wyprzedzania oraz jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru wyprzedania innego pojazdu lub zmiany kierunku jazdy albo pasa ruchu.
Przy wyprzedzaniu kierowca jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. Uwaga - odstęp od wyprzedzanego roweru, wózka rowerowego, motoroweru, motocykla, hulajnogi elektrycznej, urządzenia transportu osobistego, kolumny pieszych czy osoby, która porusza się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, nie może być mniejszy niż 1 metr.
Przy wyprzedzaniu kierowca jest obowiązany do przejeżdżania z lewej strony wyprzedzanego pojazdu, z wyjątkiem wyprzedzania pojazdu szynowego (chyba, że położenie torów uniemożliwia wyprzedzanie z prawej strony lub odbywa się na jezdni jednokierunkowe) oraz wyprzedzania pojazdu lub uczestnika ruchu, który zamierza skręcić w lewo – wówczas należy wykonać manewr z prawej strony.
Wyprzedzanie z prawej strony jest możliwie na odcinku drogi z wyznaczonymi pasami ruchu na jezdni jednokierunkowej, dwukierunkowej (jeżeli co najmniej dwa pasy ruchu na obszarze zabudowanym lub trzy pasu ruchu poza obszarem zabudowanym są przeznaczone do jazdy w tym samym kierunku).
Kierowca wyprzedzanego pojazdu nie może zwiększyć prędkości w czasie wyprzedzania i bezpośrednio po nim.
Kierowca pojazdu wolnobieżnego, ciągnika rolniczego lub pozbawionego silnika ma obowiązek zjechać jak najbardziej na prawo, aby ułatwić wyprzedzanie.
Wyprzedzanie pojazdu silnikowego jest zabronione przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia, na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi, na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowań o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest kierowany – ale uwaga, dopuszcza się wyprzedzanie pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia, jeśli kierujący nie wjedzie na część jezdni, która jest przeznaczona do ruchu w przeciwnym kierunku.
Zabronione jest wyprzedzanie pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym.
Omijanie – na czym polega ten manewr?
Omijanie, podobnie jak wyprzedzanie, polega na przejeżdżaniu obok innego uczestnika ruchu, ale różni się od niego w dość istotny sposób.
Jak informuje art. 2 pkt 27 ustawy Prawo o ruchu drogowym, omijanie to: „przejeżdżanie (przechodzenie) obok nieporuszającego się uczestnika ruchu lub przeszkody”.
Oznacza to, że omijanie dotyczy pojazdów, pieszych lub innych obiektów, które znajdują się na drodze, ale nie poruszają się – mogą to być np. zaparkowane samochody, uszkodzony pojazd blokujący pas ruchu czy roboty drogowe.
Zgodnie z art. 23 ustawy Prawo o ruchu drogowym - przy omijaniu, kierowca jest obowiązany zachować bezpieczny odstęp od omijanego pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody, a także zmniejszyć prędkość, jeśli zachodzi taka potrzeba. Omijanie pojazdu z prawej strony, jest możliwe wtedy, gdy pojazd sygnalizuje zamiar skręcenia w lewo.
Omijanie – czym różni się od wyprzedzania?
Najważniejszymi różnicami pomiędzy tymi manewrami, są:
Stan obiektu, który mijamy – o ile wyprzedzanie dotyczy pojazdów jadących w tym samym kierunku, to omijanie odnosi się do obiektów nieruchomych – może to być zaparkowany pojazd, przeszkoda na drodze, zatrzymany autobus czy leżące na jezdni przedmioty.
Przy wyprzedzaniu obowiązują szczegółowe zasady dotyczące zachowania odległości, warunków dopuszczalności manewru oraz sytuacji, w których jest on zabroniony. Omijanie wymaga zachowania szczególnej ostrożności i zmniejszenia prędkości.
Wyprzedzanie najczęściej odbywa się na pasie ruchu dla danego kierunku jazdy lub na pasie sąsiednim. Omijanie może wymagać zmiany toru jazdy, np. na pas przeciwległy, co często wiąże się z dodatkowymi zagrożeniami.
Wyprzedzanie na zakazie, w miejscach niedozwolonych lub w sposób nieprawidłowy może prowadzić do kolizji czołowych lub bocznych. Omijanie niesie ryzyko nagłego wtargnięcia pieszego lub innego nieoczekiwanego zagrożenia, zwłaszcza w rejonie przejść dla pieszych czy skrzyżowań. Zarówno podczas wyprzedzania, jak i omijania ważne jest zachowanie ostrożności i przestrzeganie przepisów, aby uniknąć niebezpiecznych sytuacji na drodze.
Wymijanie – na czym polega?
Wymijanie to kolejny manewr, który często bywa mylony z wyprzedzaniem i omijaniem, jednak jego definicja oraz zasady wykonywania są zupełnie inne.
Zgodnie z art. 2 pkt 28 ustawy Prawo o ruchu drogowym, wymijanie to: „przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku”.
Najczęściej występuje na drogach dwukierunkowych, gdy dwa pojazdy poruszające się w przeciwnych kierunkach mijają się na jezdni. Może to dotyczyć także rowerzystów, pieszych lub innych uczestników ruchu.
Główne zasady wymijania reguluje art. 23 ustawy Prawo o ruchu drogowym, który przypomina, że kierowca przy wymijaniu jest obowiązany do zachowania bezpiecznego odstępu od wymijanego pojazdu lub uczestnika ruchu, a także zjechania na prawo, zmniejszenia prędkości lub nawet zatrzymania się, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Kary za nieprawidłowe wyprzedzanie i omijanie
Według taryfikatora mandatów i punktów karnych za nieprawidłowo wykonane omijanie grozi:
Omijanie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, ale zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu (przez kierującego pojazdem mechanicznym) – to mandat w wysokości 1500 zł (3000 zł w recydywie) i 15 punktów karnych.
Omijanie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu (przez kierującego innym pojazdem niż mechaniczny) – to mandat od 50 do 500 zł i 15 punktów karnych.
Omijanie pojazdu oczekującego na otwarcie ruchu przez przejazd kolejowy w sytuacji, w której wymagało to wjechania na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu – to mandat w wysokości 250 zł i 5 punktów karnych.
Omijanie pojazdu oczekującego na otwarcie ruchu przez przejazd tramwajowy w sytuacji, w której wymagało to wjechania na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu to mandat w wysokości 250 zł i 5 punktów karnych
Omijanie pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo z jego lewej strony – mandat w wysokości 100 zł i 6 punktów karnych
Za nieprzepisowe wyprzedzanie grozi:
Wyprzedzanie pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany lub bezpośrednio przed tym przejściem (przez kierującego pojazdem mechanicznym) – mandat w wysokości 1500 zł (3000 zł w recydywie) oraz 15 punktów karnych.
Wyprzedzanie pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, lub bezpośrednio przed tym przejściem (przez kierującego innym pojazdem niż mechaniczny) – mandat w wysokości od 50 do 500 zł i 15 punktów karnych.
Wyprzedzanie na przejazdach dla rowerzystów lub bezpośrednio przed nimi – mandat w wysokości od 20 do 3000 zł.
Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym obowiązku upewnienia się przed wyprzedzaniem, czy ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu – mandat w wysokości od 500 do 5000 zł, przez kierującego pojazdem innym niż mechanicznym – mandat w wysokości od 20 do 500 zł.
Naruszenie przez kierującego obowiązku upewnienia się przed wyprzedzaniem, czy kierujący jadący za nim nie rozpoczął manewru wyprzedzania – mandat w wysokości 500-5000 zł dla kierującego pojazdem mechanicznym oraz 20-500 zł przy innych.
Wyprzedzanie bez zachowania bezpiecznego odstępu od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu – mandat w wysokości 300 zł i 6 punktów karnych.
Wyprzedzanie pojazdu z niewłaściwej strony – mandat w wysokości 1000 zł (2000 zł w recydywie) oraz 8 punktów karnych.
Wesprzyj nas!