Wyprzedzanie pojazdu to jeden z trudniejszych manewrów. Z kolei, wykonanie go z prawej strony nie zawsze jest dopuszczalne, a dodatkowo jest jeszcze bardziej niebezpieczne. Kiedy można wyprzedzać z prawej strony? Jak zrobić to prawidłowo? Sprawdźcie!
Wyprzedzanie – czy to skomplikowany manewr?
Wyprzedzanie to przejechanie obok innego pojazdu, który zmierza w tym samym kierunku , ale porusza się z niższą prędkością od pojazdu, który zamierza go wyprzedzić. Ma to na celu usprawnienie jazdy, skrócenie czasu podróży, czy poprawę komfortu.
Wyprzedzanie w ruchu drogowym jest jednym z najniebezpieczniejszych manewrów, wymaga precyzji, rozwagi oraz oczywiście – stosowania się do przepisów. Tylko w 2023 roku nieprawidłowe wyprzedzanie doprowadziło do 917 wypadków, w których zginęło 136 osób, a 1 090 zostało rannych!
O czym pamiętać przy wyprzedzaniu?
Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym (art. 24), każdy kierowca przed wyprzedzaniem powinien upewnić się:
czy ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wykonania manewru, bez utrudnienia komukolwiek ruchu,
kierujący, który jedzie przed nim nie rozpoczął tego samego manewru,
kierujący, jadący za nim na tym samym pasie ruchu nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu albo zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu.
Należy również zachować szczególną ostrożność oraz bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu.
Wyprzedzanie z prawej strony – kiedy można?
Zgodnie z art. 24 ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym przy wyprzedzaniu należy przejeżdżać z lewej strony wyprzedzanego pojazdu, ale istnieją również wyjątki, które umożliwiają wykonanie tego manewru z prawej strony:
Pojazd szynowy można wyprzedzać wyłącznie z prawej strony, chyba że tory są umieszczone w taki sposób, że jest to niemożliwe lub znajdują się na jezdni jednokierunkowej.
Pojazd lub uczestnik ruchu sygnalizujący zamiar skrętu w lewo może być wyprzedzony wyłącznie z jego prawej strony.
Na odcinku drogi z wyznaczonymi pasami ruchu na jezdni jednokierunkowej oraz na jezdni dwukierunkowej, jeśli obecne są co najmniej dwa pasy ruchu na obszarze zabudowanym albo trzy pasy ruchu poza obszarem zabudowanym do jazdy w tym samym kierunku.
Czy na autostradzie można wyprzedzać z prawej strony?
Tak, autostrada to przykład wyprzedzania pojazdu z prawej strony na jezdni jednokierunkowej.
Czy można wyprzedzać z prawej strony na drodze ekspresowej?
Tutaj sytuacja się nieco komplikuje, bowiem drogi ekspresowe mogą mieć jedną jezdnię z wyznaczonymi pasami ruchu w obu kierunkach, które nie są od siebie oddzielone. W zależności od konstrukcji drogi manewr ten będzie dopuszczalny lub nie.
W przypadku jednojezdniowej drogi ekspresowej, która ma co najmniej 3 pasy w jednym kierunku, wyprzedzanie z prawej strony jest dozwolone. Tak samo w przypadku, gdy droga ekspresowa jest dwujezdniowa i ma przynajmniej dwa pasy ruchu w przeciwnych kierunkach.
Wyprzedzanie z prawej strony nie będzie możliwe na drodze ekspresowej, gdy ta jest jednojezdniowa i ma tylko dwa pasy ruchu w przeciwnych kierunkach.
Dlaczego nie można wyprzedzać zawsze z prawej strony?
To niebezpieczny manewr, zwłaszcza iż prawy pras ruchu jest przeznaczony dla pojazdów, które jadą z niższą prędkością niż dopuszczalna albo zamierzają skręcić w prawo.
Wykonanie wyprzedzania z prawej strony w miejscu niedozwolonym może doprowadzić do nieoczekiwanej sytuacji i utrudnić przewidywanie działań innych uczestników ruchu.
Kierowca, który jedzie pojazdem na prawym pasie może się nie spodziewać takiego manewru, co doprowadzi do nieoczekiwanego zajechania drogi pojazdowi wyprzedzającemu.
Jaki mandat za nieprawidłowe wyprzedzanie?
W przypadku wyprzedzania pojazdu z niewłaściwej strony można zostać ukaranym mandatem w wysokości 1000 zł lub 2000 zł w recydywie oraz 8 punktami karnymi.
Za naruszenie przez kierującego obowiązku upewnienia się przed wyprzedzaniem, czy ma odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do wykonania manewru, bez utrudniania komukolwiek ruchu jest karane mandatem w wysokości 500 zł – 5000 zł, w przypadku pojazdów mechanicznych.
Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym obowiązku upewnienia się przed wyprzedzaniem, czy kierujący pojazdem jadącym za nim nie rozpoczął manewru wyprzedzania jest karane mandatem 500 - 5000 zł.
Wyprzedzanie pojazdem mechanicznym pojazdu silnikowego przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia to mandat w wysokości 1000 zł lub 2000 zł w recydywie i 10 punktów karnych.
Wyprzedzanie przez kierującego pojazdem mechanicznym pojazdu na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany lub bezpośrednio przed tym przejściem to mandat w wysokości 1500 zł lub 3000 zł w recydywie oraz 15 punktów karnych.
Wyprzedzanie na przejazdach dla rowerzystów lub bezpośrednio przed nimi to mandat w wysokości od 20 do 3000 zł.
Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym zakazu wyprzedzania pojazdu silnikowego na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi to mandat 1000 zł lub 2000 zł w recydywie oraz 10 punktów karnych.
Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym zakazu wyprzedzania pojazdu silnikowego na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest kierowany to mandat 1000 zł lub 2000 zł (recydywa) i 10 punktów karnych.
Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym zakazu wyprzedzania pojazdu na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim to mandat 1000 zł lub 2000 zł w recydywie i 10 punktów karnych.
Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym zakazu wyprzedzania pojazdu przy przejeżdżaniu przez tory tramwajowe lub bezpośrednio przed nimi, z wyjątkiem skrzyżowania lub przejazdu tramwajowego, na którym ruch jest kierowany to mandat 1000 zł lub 2000 zł w recydywie i 10 punktów karnych.
Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym zakazu wyprzedzania pojazdu na przejeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany mandat 1000 zł lub 2000 zł w recydywie i 10 punktów karnych.
Wyprzedzanie bez zachowania bezpiecznego odstępu od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu zakończy się mandatem w wysokości 300 zł i 6 punktami karnymi.
Zwiększanie prędkości przez kierującego pojazdem wyprzedzanym jest również karane mandatem, w wysokości 350 zł i 6 punktami karnymi.
Naruszenie przez kierującego pojazdem mechanicznym zakazu wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym to mandat 1000 zł lub 2000 zł w recydywie i 10 punktów karnych.