Sygnalizacja świetlna na drodze - rodzaje, zasady i działanie

Każdy kierowca doskonale zna sygnalizatory świetlne, które jak tylko pokazują czerwone światło na jego trasie, to od razu wzbudzają negatywne emocje. To czerwone światło jednak nie bierze się znikąd! Sprawdźcie, dlaczego na Waszej drodze akurat, gdy jedziecie, następuje „czerwona fala”, dowiedzcie się, jak działają poszczególne sygnalizatory świetlne i co Wam grozi za niedostosowanie się do ich sygnałów.

Jakie są rodzaje sygnalizacji świetlnej?

W Polsce macie do czynienia z dwoma rodzajami sygnalizatorów świetlnych:

• Ogólnym, czyli kolizyjnym.
• Kierunkowym, czyli bezkolizyjnym.

Niektóre sygnalizatory są również wyposażone w sygnał zielonej strzałki, który umożliwia warunkowy skręt.

Jak działają sygnalizatory świetlne?

Każdy rodzaj sygnalizatora działa trochę inaczej, poniżej znajdziecie dokładniejszy opis:

Sygnalizatory ogólne – nie mają żadnych symboli, dotyczą wszystkich kierunków ruchu, które nie posiadają sygnalizacji kierunkowej. Co ważne, w naszym kraju zielone światło na sygnalizatorze ogólnym nie gwarantuje bezkolizyjności wykonywanego manewru skrętu. Przy skręcaniu w prawo, zwykle wystąpi kolizja z pieszymi, którzy znajdują się na poprzecznej drodze. Z kolei, przy skręcaniu w lewo istnieje ryzyko kolizji z pojazdami, które jadą w tej samej chwili z przeciwka.

Sygnalizatory kierunkowe – w Polsce mają kształt czarnej strzałki na czerwonym lub żółtym tle albo zielonej strzałki na czarnym tle. Sygnalizator kierunkowy dotyczy wybranych kierunków ruchu i jest nadrzędny, względem sygnalizatorów ogólnych. Zielone światło na tym rodzaju sygnalizatora oznacza brak kolizji z innymi pojazdami, pieszymi czy rowerzystami. Co ważne, w Polsce zielone światło na sygnalizatorze do skrętu w lewo nie zezwala na zawracanie, w innych krajach europejskich jest to dozwolone. Zawracanie jest możliwe wyłącznie, gdy sygnalizator jawnie podaje sygnał, najczęściej w postaci dwóch strzałek w lewo oraz jednej w tył. To, czy znaki poziome pozwalają na zawracanie, pozostaje bez znaczenia.

Warunkowy skręt – to tzw. zielona strzałka, która stanowi element wyposażenia sygnalizatora. Jest włączona w momencie, gdy widnieje na nim czerwone światło. Sygnalizator zezwala na skręt, po uprzednim i całkowitym zatrzymaniu się oraz upewnieniu, że manewr skrętu nie utrudni ruchu innym uczestnikom, którzy aktualnie mają zielone światło. W Polsce strzałka do warunkowego skrętu w lewo umożliwia także zawracanie, chyba że jest to zabronione odpowiednimi znakami drogowymi

Jak działa sygnalizacja świetlna?

Najczęściej światła sygnalizatorów zmieniają się w zależności od:

Interwałów czasowych – są one zaprogramowane z uwzględnieniem określonych odstępów czasowych i nazywa się je sygnalizacją cykliczną. Światła zmieniają się w odpowiednich proporcjach czasowych dla każdej ze stron.

Natężenia ruchu dla danej strony – dla ruchu o dużym natężeniu albo dla tych, którzy mają pierwszeństwo przejazdu, zielone światło będzie świecić dłużej. Z kolei dla ruchu o małym natężeniu odpowiednio krócej.

W odpowiedzi na przycisk – na drogach szybkiego ruchu, na których występuje znikomy ruch pieszych oraz w przypadku sygnalizacji, która dodatkowo zlicza pojazdy, montowana jest sygnalizacja, która zezwala pieszemu wejście na przejście wyłącznie wtedy, gdy naciśnie przycisk.

Detekcji pojazdów – nowoczesne systemy potrafią wykrywać pojazdy, które zbliżają się do skrzyżowania i kierują ruchem w taki sposób, aby dostosować czas włączenia świateł dla ruchu w danym kierunku, co mocno skraca czas oczekiwania na zmianę świateł, zwłaszcza na skrzyżowaniach o małych i średnim natężeniu ruchu. Detekcja pojazdów zachodzi za pomocą pętli indukcyjnych, które są umieszczone pod drogą, a przed światłami. Niekiedy wykorzystywane są też pętle wirtualne, czyli kamery, które znacznie zwiększają detekcję odległości pojazdów. Stosuje się je tam, gdzie nie można zamontować pętli indukcyjnych, np.: na bruku.

Co oznacza kolor pomarańczowy w sygnalizacji świetlnej?

Kolor pomarańczowy nie funkcjonuje w sygnalizacji świetlnej, to potoczna nazwa na żółtego światła. 

Jakie kolory ma sygnalizacja świetlna w Polsce?

W Polsce sygnalizacja świetlna jest trójbarwna dla samochodów oraz dwubarwna dla pieszych – światła mają kształt ludzkiej sylwetki, a rolę żółtego światła pełni pulsujące zielone.

Sygnałami podstawowymi są:

• Czerwony – dla samochodów zabraniający wjazdu za sygnalizator, dla pieszych – wejścia na przejście dla pieszych.
• Czerwony z żółtym – dla samochodów zabraniający wjazdu za sygnalizator, jednocześnie informujący o zmianie światła na zielone.
• Zielony – dla samochodów zezwalający na wjazd za sygnalizator, dla pieszych, w formie ciągłej, zezwalający na wejście na przejście dla pieszych.
• Żółty (ciągły) – dla samochodów zabraniający wjazdu za sygnalizator, z wyjątkiem sytuacji opisanej w przepisach, gdy pojazd znajduje się tak blisko sygnalizatora, że nie mógłby się przed nim zatrzymać bez gwałtownego hamowania, stwarzającego zagrożenie względem innych pojazdów. Sygnał informuje także o zmianie światła na czerwone.

Istnieją jeszcze dwa dodatkowe sygnały świetlne:

• Zielony pulsujący – dla pieszych, sygnalizuje o konieczności szybkiego opuszczenia przejścia dla pieszych, jednocześnie informując o zmianie światła na czerwone.
• Żółty pulsujący – ostrzegający o zwiększonym ryzyku niebezpieczeństwa lub zmianie organizacji ruchu, przy której należy dostosować się do znaków drogowych, a jeśli ich brakuje, to do kodeksu ruchu drogowego.

Brak sygnału na sygnalizatorze świetlnym może oznaczać, że nie działa cały system. W takiej sytuacji należy zachować wzmożoną czujność i obserwować zachowanie innych uczestników ruchu drogowego. Z pomocą przychodzą przepisy ruchu drogowego.

Jaki mandat za niedostosowanie się do sygnałów świetlnych?

Niestosowanie się do sygnałów świetlnych jest karane, zgodnie z nowym taryfikatorem:

• Niezatrzymanie pojazdu przed sygnalizatorem S-2 z sygnałem dopuszczającym skręcanie w kierunku wskazanym strzałką – mandat 100 zł i 6 punktów karnych.
• Niestosowanie się do sygnałów świetlnych przez kierującego pojazdem (z wyłączeniem naruszenia przez kierującego pojazdem na przejeździe kolejowym zakazu wjazdu za sygnalizator przy sygnale czerwonym, czerwonym migającym lub dwóch na przemian migających sygnałach czerwonych, lub za inne urządzenie nadające te sygnały) – mandat w wysokości 500 zł i 15 punktów karnych.
• Naruszenie przez kierującego pojazdem na przejeździe kolejowym zakazu wjazdu za sygnalizator przy sygnale czerwonym, czerwonym migającym lub dwóch na przemian migających sygnałach czerwonych, lub za inne urządzenie nadające te sygnały – mandat w wysokości 2 000 zł (w recydywie 4 000 zł) oraz 15 punktów karnych.

Piesi również mogą zostać ukarani mandatem!

Za niestosowanie się do sygnałów świetlnych przez wejście na przejście dla pieszych, jeżeli sygnalizator  S-5 z sygnałami dla pieszych, nadaje sygnał czerwony, jest karane mandatem w wysokości 200 zł.