Konwencja Bazylejska - czym jest i kogo dotyczy?

Konwencja bazylejska powstała w ramach kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych. Opracowano ją w 1989 roku i dotyczy wyłącznie odpadów oraz materiałów niebezpiecznych. Sprawdźcie, kogo obowiązuje oraz jaki jest jej dokładny zakres.

Konwencja bazylejska - co to i od kiedy obowiązuje?

Konwencja bazylejska, o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych, obowiązuje od 5 maja 1992 roku. Została podpisana w 1989 roku.

Określa ona procedury związane z przewozem odpadów, definiując ich poszczególne rodzaje i wskazuje obowiązki oraz standardy, które muszą być przestrzegane przez państwa, które ją podpisały. Obecnie jest to 190 krajów, w tym wszystkie państwa, które wchodzą w skład UE.

Konwencja bazylejska dotyczy transgranicznego przewozu odpadów niebezpiecznych, określanych jako:

• Odpadów – „substancji lub przedmiotów, które są usuwane lub których usuwanie zamierza się przeprowadzić albo których usuwanie jest wymagane z mocy przepisów prawa krajowego”.
• Transgraniczne przemieszczanie – jest określane jako „jakiekolwiek przemieszczanie odpadów niebezpiecznych lub innych odpadów z obszarów znajdujących się pod jurysdykcją krajową jednego państwa do obszarów znajdujących się pod jurysdykcją innego państwa”.

Państwa, które podpisały konwencję bazylejską muszą zagwarantować ponoszenie przez wytwórców obowiązków związanych z transportem i usuwaniem niebezpiecznych odpadów, w sposób zgodny z właściwą ochroną środowiska, niezależnie od miejsca usuwania.

W konwencji podkreślona jest również suwerenność każdego kraju w zakresie decyzji o ewentualnym zakazie przewozu oraz usuwaniu odpadów niebezpiecznych z zagranicy na własnym terytorium.

Podsumowując, państwa w ramach konwencji bazylejskiej są zobowiązane do:

• Prawa do zakazu importu odpadów niebezpiecznych.
• Wprowadzenia zakazu eksportu odpadów niebezpiecznych.
• Zredukowania produkcji odpadów niebezpiecznych.
• Zapewnienia ograniczenia do minimum międzykrajowego transportu odpadów niebezpiecznych.
• Zakazu eksportu odpadów niebezpiecznych do państw rozwijających się.
• Zakazu importu lub eksportu odpadów niebezpiecznych do państw lub z państw, które nie są sygnatariuszami konwencji.

Jakich przewozów dotyczy konwencja bazylejska?

Konwencja bazylejska dotyczy zarówno odpadów niebezpiecznych, jak i materiałów tego rodzaju, również produktów skażonych substancjami, poniżej dokładna lista wraz z kodami konwencji bazylejskiej:

• Y19 Karbonylki metali,
• Y20 Beryl i jego związki berylu,
• Y21 Związki chromu sześciowartościowego,
• Y22 Związki miedzi,
• Y23 Związki cynku,
• Y24 Arsen, związki arsenu,
• Y25 Selen, związki selenu, Kadm, związki kadmu, Antymon, związki antymonu,
• Y28 Tellur, związki telluru,
• Y29 Rtęć, związki rtęci,
• Y30 Tal, związki talu,
• Y31 Ołów, związki ołowiu,
• Y32 Nieorganiczne związki fluoru bez fluorku wapnia,
• Y33 Cyjanki nieorganiczne,
• Y34 Roztwory kwaśne lub kwasy w postaci stałej,
• Y35 Roztwory zasadowe lub zasady w postaci stałej,
• Y36 Azbest (pył i włókna),
• Y37 Organiczne związki fosforu,
• Y38 Cyjanki organiczne,
• Y39 Fenole, związki fenoli, w tym chlorofenole,
• Y40 Etery,
• Y41 Rozpuszczalniki organiczne zawierające chlorowce,
• Y42 Rozpuszczalniki organiczne nie zawierające chlorowców,
• Y43 Polichlorowany dibenzofuran i związki chemiczne o podobnym składzie,
• Y44 Polichlorowana dwubenzo-p-dioksyna i związki chemiczne o podobnym składzie,
• Y45 Chlorowcopochodne innych związków organicznych, inne poza wymienionymi w aneksie VIII tej Konwencji.

Konwencja określa nie tylko niebezpieczne materiały, ale również definiuje kategoria odpadów, które podlegają kontroli:

• Y1 odpady sanitarne ze szpitali, ośrodków medycznych i klinik,
• Y2 odpady z produkcji i przygotowania produktów farmaceutycznych,
• Y3 zużyte środki farmaceutyczne i leki,
• Y4 odpady pochodzące z produkcji i stosowania biocydów i fitofarmaceutyków
• Y5 odpady z wytwarzania i stosowania chemikaliów do konserwacji drewna,
• Y6 odpady z produkcji i wykorzystania rozpuszczalników organicznych
• Y7 odpady zawierające cyjanki pochodzące z obróbki cieplnej oraz procesów hartowania,
• Y8 odpadowe oleje mineralne nie nadające się do ich pierwotnie zamierzonego  zastosowania, zaolejone ścieki, mieszaniny węglowodory-woda,
• Y9 emulsje,
• Y10 odpadowe substancje i artykuły zawierające lub zanieczyszczone polichlorowanymi dwufenylami (PCB) i/lub polichlorowanymi trifenylami (PCT) i/lub polibromowanymi dwufenylami (PBB) Y10.
• Y11 odpady smołowe z procesów rafinowania, destylacji i obróbki pirolitycznej,
• Y12 odpady z produkcji lub stosowania tuszów, barwników, pigmentów, farb, lakierów i pokostów,
• Y13 odpady z produkcji lub stosowania żywic, lateksu, plastyfikatorów, klejów/spoiw,
• Y14 odpadowe substancje chemiczne, które powstały w badaniach naukowych i działalności  rozwojowej lub szkoleniowej, które nie są zidentyfikowane i/lub nowo powstałe, a których skutki działania na człowieka i/lub środowisko są nieznane.
• Y15 odpady o właściwościach wybuchowych, nieobjęte inną legislacją,
• Y16 odpady z produkcji i stosowania chemikaliów fotograficznych i materiałów znajdujących zastosowanie w fotochemii,
• Y17 odpady z procesów obróbki metali oraz tworzyw sztucznych.

Charakterystyki niebezpieczeństw w konwencji bazylejskich

Konwencja bazylejska określa konkretną listę charakterystyk niebezpieczeństwa, które można znaleźć w aneksie III. Znajdują się tam:

• Substancje wybuchowe.
• Ciecze palne.
• Palne ciała stałe.
• Substancje lub odpady podatne na samozapłon.
• Substancje lub odpady, które w kontakcie z wodą wydzielają gazy palne.
• Substancje, które w wyniku utleniania mogą doprowadzić do zapłonu innych materiałów.
• Nadtlenki organiczne.
• Substancje silnie trujące.
• Substancje zakaźne.
• Substancje korodujące.
• Odpady, które wydzielają dużą ilość gazów trujących.
• Substancje toksyczne oraz ekotoksyczne.